Riyadan Kaçınmak

    Riya; İş, söz ve davranışlarda gösterişe yer verme; bir iyiliği veya salih bir ameli Allah'ın rızasını kazanmak niyetiyle değil, insanların beğenisi için yapma demektir.

Riya, insanların arasında manevi nüfûz, şan ve şöhret, maddi çıkar sağlamak için yapılır. Dünyaya ait olan bu tür maddi ve manevi çıkarları elde etmek için, dinin insanlar tarafından kutsal değerlere karşı beslenen bağlılık ve hürmet duygularının âlet edilmesi, riyanın en kötü şeklidir. Bu tür davranışlar, hilekarlık ve yalancılıktır.

         Riyanın her çeşidi ahlaksızlık olduğu halde, ibadetlerde riyakar olmak çok daha büyük bir ahlaksızlıktır. İbadet, Allah için yapılır. Allah'ın rızası dışında bir amaçla; gösteriş olarak ibadet yapmak, Allah rızasını ortadan kaldırır. Gösteriş için ve vir çıkar düşüncesiyle Kur'an okumaz, namaz kılmak, oruç tutmak, zekat vermek, sadaka vermek, ibadetleri boşa çıkarır. 

Allah Teâlâ " Ey iman edenler! Sadaklarınızı,  insanlara gösteriş için malını harcayan, Allah'a ve ahiret gününe inanmayan kimse gibi başa kakmak ve eziyet etmek suretiyle boşa çıkarmayın. Çünkü onun bu gösterişinin hali, üzerinde az bir toprak bulunan bir kaya parçasının haline benzer ki, ona şiddetli bir yağmur isabet edince toğrağı temileyip kendsini katı bir taş halinde bırakır." (el-Bakara, 2/264) buyurmuştur. Şu halde, Allah'ın emrini ve rızasının düşünerek değil de, dindar görünmek için ibadet etmek, alim ve bilgili desinler diye ilimle uğtaşmak, cömer tanınmak için zekat vermek ve sadaka vermek, riyadan ibaret kötü bir  davranışın ötesinde bir anlam ifade etmemektedir.

      Allah'a ve insanlara karşı samimi davranarak riyadan uzak durmak mümkün olduğu kadar ibadetleri gizli yapmak, Allah rıasını insanların övgüsünü, istediği, yergisi, korkusu ve çıkar düşüncesine tercih etmek müslüman prensibidir.

Riya ile ilgili Hadis-i Şerifler;

• Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Her kim duyulsun diye bir iş işlerse, Allah onun kıymetsizliğini duyurur. Her kim gösteriş olsun diye bir iş yaparsa, Allah da onun gösteriş yapmasını ve değersizliğini ortaya çıkarır." (Müslim, Zühd, 38)
• Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz riya şirktir." (İbn Mace, Fiten, 16) 
• Dünyevi menfaat söz konusu olunca ameller boşa çıkar. Yine Resullullah (sav) şöyle buyurur: "Gösteriş için oruç tutan, namaz kılan, sadaka veren kimse Allah'a şirk koşmuştur." (et-Tergib ve'r-Terhib, I, 32) 
• Resûl-i Ekrem (sav) şöyle buyurmuştur: "Dünyada iki yüzlü olanlar, kıyamet gününde, ateşten iki yüzlü olduğu halde diriltilecektir." (Buhari, Edep, 52, VII, 87) 
• Rasulullah Efendimiz (sav); "Muhakkak ki, sizin için en çok korktuğu şey, küçük şirk, yani riyadır. " (Tirmizi, Hudut, 24) buyurmuştur.